ต้นข่อย ไม้ประดับยอดสมุนไพร

ต้นข่อย (Siamese Rough Bush) เป็นไม้ยืนต้น ไม่ผลัดใบ สูง 5-15เมตร แตกกิ่งก้านสาขา ขึ้นเป็นพุ่มทรงกลม เปลือกมีสีเทาอ่อน ข้างในลำต้นและกิ่งจะมีน้ำยางสีขาวข้น ใบมีขนาดเล็ก ขอบใบเรียบโคนใบมนแหลม ปลายใบแหลม คล้ายรูปไข่ กว้างประมาณ 3.5ซม. ยาว 4-7ซม. เนื้อใบหนาและสากคล้ายกระดาษทราย ทั้ง 2ด้าน ดอกออกเป็นช่อ สีเหลืองอ่อน ออกตามปลายกิ่ง รวมกันเป็นกระจุก ผลทรงกลมเล็ก ๆ เมื่อสุกมีสีเหลืองสด รสหวาน

นอกจากจะเป็นไม้ประดับตกแต่งแล้ว ยังสามารถใช้ส่วนต่าง ๆ ของต้นข่อย มาเป็นสมุนไพรได้ด้วย เช่น คนโบราณนำกิ่งข่อยมาใช้ในการแปรงฟันแทนแปรงสีฟัน แต่ต้องทุบให้นิ่มก่อน 
ใบ – เมื่อนำไปปิ้งให้กรอบ ใช้ชงกับน้ำ รับประทานเป็นยาระบายอ่อน ๆ หรือนำไปคั่ว แล้วชงกับน้ำแก้ปวดประจำเดือนได้
เปลือก – สามารถนำมารักษาแผล แก้ท้องร่วง แก้โรคผิวหนัง
ราก – ก็นำมาใช้รักษาแผลได้เช่นกัน
เมล็ด – ทำให้เจริญอาหาร เป็นต้น
ต้นข่อยมีชื่อเรียกพื้นเมืองแตกต่างกันออกไป เช่น ภาคเหนือเรียกกักไม้ฝอย จ.ร้อยเอ็ดเรียกส้มพอ เขมรเรียกสะนาย เป็นต้น คนไทยโบราณเชื่อว่าบ้านใดปลูกต้นข่อยไว้ประจำบ้านจะทำให้เกิดความมั่นคง ช่วยป้องกันศัตรูจากภายนอกได้ เพื่อความเป็นสิริมงคล ผู้อาศัยควรปลูกต้นข่อยไว้ทางทิศตะวันออก และปลูกในวันเสาร์ ถ้าปลูกในแปลงใช้หลุมขนาดประมาณ 50x50x50ซม. ส่วนการปลูกใส่กระถางใช้กระถางทรงสูงขนาด 12-24นิ้ว และควรเปลี่ยนกระถาง 2-3ปีต่อครั้ง ต้นไม้ชนิดนี้ชอบแสงแดดจัดและดินร่วนซุย ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรค นิยมขยายพันธุ์โดยวิธีเพาะเมล็ด และปักชำ